Atatürk cumhuriyeti kurarken kaç promil alkollüydü? Zaman Gazetesi yazarı Mümtazer Türköne, Atatürk'ün rakı merakını ikinci kez kaleme aldığı bu yazısıyla olay yarattı. Türköne geçtiğimiz haftalarda Atatürk'ün 'sarhoş kafayla devlet kurduğunu' yazmıştı. Bu yazısında iddiasını biraz daha ileri taşımış ve anılardan yola çıkarak Atatürkçülerin damarına basmış. ATATÜRK'Ü ÇİLİNGİR SOFRASINA MEZE YAPMAK Kulüp Rakı reklamının "Tekel tarafından" yıllarca kullanıldığını savunan Türköne, ""Tekel, reklam adına, bu efsaneye hiç itiraz etmiyor" vurgusunu yaptıktan sonra aynen şu yorumu yapıyor; "Can Dündar'ın Sarı Zeybek belgeselinden sonra üretilmeye başlanan aynı isimli bir rakı ve adı doğrudan "Ata" olan başka bir rakı. Şimdi ne diyeceğiz? Atatürk'ü rakı masasına meze yapmak çilingir sofralarının adabından mıdır?" BİLGİ NOTU MÜMTAZER TÜRKÖNE O KURUMUN ÜYESİYDİ Atatürk'ün içkisi üzerine yazdığı yazılarla son dönemde hayli tepki çeken Mümtazer Türköne, Cumhurbaşkanı Gül tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu'na atanmıştı. Türköne, Habertürk'te Balçiçek İlter'in programında "Atatürkçü müsünüz?" sorusu üzerine verdiği "Atatürkçü olmayı hakaret sayarım" sözüyle olay yaratmıştı. Gelen tepkiler üzerine Türköne, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu üyeliğinden istifa etmişti. Şişedeki balıkların tarihi Kendinizi gerçek olmayan bir tarihin, hayal ürünü dünyasına hapsederseniz, gerçek dünyanın önünüze koyduğu sorunları bırakın çözmeyi, yanına bile yaklaşmazsınız.

 

 

Alkolün reklamını ve özendirilmesini sınırlandıran düzenleme hakkında yazdığım yazıya, Atatürkçülerden garip tepkiler aldım. İtirazım Atatürk'ün alkol tüketimini özendiren bir reklam aracı olarak kullanılmasına idi. Kulüp Rakısı üzerindeki etiketi örnek vermiştim. "Bu resimdeki Atatürk değil" itirazı pek makul değil; zira etiket üzerindeki figür ana hatlarıyla muhafaza edilirken yüzler üç defa değişikliğe uğramış. 1950'lerden beri kullanılan son halinde, başlangıçtaki kişilerden eser yok. Daha ötesi bu rakı "Atatürk'ün rakısı" olarak biliniyor. Adını Atatürk'ün uğrak yeri olan İstanbul'daki Kulüp'ten alıyor. Halk resimdeki kişinin Atatürk olduğuna inanıyor. Tekel, reklam adına, bu efsaneye hiç itiraz etmiyor. Son illüstrasyon bu efsaneye uymak için Atatürk'e benzetilmiş. Tekel içki fabrikaları özelleştirildikten sonra, Kulüp Rakısı'nı üretmeye devam eden Mey İçki, 2006'da Atatürk'ün 125. doğum yıldönümü münasebetiyle İstanbul Valiliği'nin düzenlediği törende bir stand açmış. Peki o standda ne yapmış? Törene katılanlara Kulüp Rakısı ikram etmiş. Akşamcılar arasında "Atatürk içkisi" muhabbeti bu yüzden hâlâ devam eder. Bugün Atatürk'ün "alkollü içki reklamı imgesi" olarak kullanıldığı başka örnekler de var. Can Dündar'ın Sarı Zeybek belgeselinden sonra üretilmeye başlanan aynı isimli bir rakı ve adı doğrudan "Ata" olan başka bir rakı. Şimdi ne diyeceğiz? Atatürk'ü rakı masasına meze yapmak çilingir sofralarının adabından mıdır?

Elbette gerçek tarih, "O resimdeki Atatürk değildi" diyenleri haklı çıkaracak kadar farklı. 12 yıl boyunca özel uşaklığını yapan Cemal Grande, Hürriyet'in yayımladığı hatıralarında Atatürk'ün her gece yarım kilo sadece Dimitrokolo marka bir rakı içtiğini naklediyor. Hatıralarda, Atatürk'ün içkili muhabbetlerine dair çok detay var. Sadece Kadir Gecesi içmediği ve Nutuk'u yazarken uzun süre alkol kullanmadığı gibi. Bu içki masası muhabbetleri arasında salondaki avizelere tabanca ile atış talimi yapmak, Maarif Vekaleti'ne atadığı Reşit Galib'i iki askerle güreştirmek gibi ayrıntılar da var.

Cumhuriyet'in kurucusunun içki masalarına meze yapılmasına ve alkol tüketiminin onun arkasına saklanarak özendirilmesine itiraz etmek, Atatürk'ü sevip sayanların namus borcu olmalı. Olmuyorsa?  O zaman itiraz edeceğimiz başka bir şey var. Benim sözlerime takılanların kalıp halinde tekrarladığı bir iddia var: "Bu ülkeyi Atatürk kurtardı, içkisine karışamazsın." Bu hükümden sarhoş kafayla ülke kurtulacağı ve devlet kurulacağı sonucu çıkıyorsa, Atatürkçülük'ten geçinenlerin perişan hali, bu gerçek olmayan tarihi anlayışının eseri olmalı. Bu anlayış düzelmeden, bu saplantıda takılıp kalanların bugünün gerçek dünyasına adım atması mümkün değil.

Atatürk, üstün güçleri olan tarih öncesi bir mitoloji kahramanı değildi. Milli Mücadele'yi, her biri tecrübeli ve aklı başında vatanseverlerden oluşan geniş bir kadro ile organize bir şekilde yürüttü. Milli Mücadele'nin bir İttihat Terakki organizasyonu olduğu tezi, resmî tarihin onca çabasına rağmen bugün ayakta kalan tutarlı tek tezdir. Hikâyeye, daha Atatürk Samsun'a adım atmadan Rauf Orbay'ın Bandırma'nın Emre köyünde Ethem Bey'in kapısını çalması ile başlayıp, Erzurum'da kıdemce daha yüksek Kazım Karabekir'in  Atatürk karşısında hazırola geçmesi ile devam etmek lazım. Sonrası, büyük bir kısmı ayık kafayla yazılmayan Cumhuriyet tarihinde bu kahramanlardan hiçbirine rastlayamazsınız.

 

ilgili kısım

Sarhoş kafayla ne tarih yapılır, ne de yazılır. Millî Mücadele fedakâr bir kadro ile yürütüldü. Sonra, iktidar mücadelesinde bu kadro tasfiye edildi. Atatürkçülerin inandığı tarih de Milli Mücadele'nin değil, sonrasında iktidar mücadelesini kazananların tarihi. Güneş rakı burcuna girdiği zaman "Rakı şişesinde bir balık olsam" diyen akşamcıların derin felsefesine saygı duymak gerekir. Ama unutmayalım: Her balık hafızasından şikâyetçidir.