Tetiği kim çekecek?

Sezar'ın raporu dengeleri nasıl sarsacak?

"Suriye ordusunda 13 yıl boyunca askeri polis olarak görev yapan ve iç savaş boyunca, rejime bağlı askeri hastanelere ölü olarak getirilen kişilerin fotoğraflarını çekmekle görevlendirilen, kod adı "Sezar" adlı kişinin tanıklığı ve Suriye'den kaçarken beraberinde taşıdığı fotoğraflar dünya gündeminde şok etkisi yarattı." Tam da Batı gözünde Esad'ın varlığı El-Kaide yüzünden sorgulanmaz, hatta desteklenir hale gelmişken, İngiltere menşeili katliam raporu ve görüntüleri Cenevre-II öncesi dengeleri alt-üst etti. Suriye'de Esad rejiminin giriştiği katliamları tüm dünyaya duyurmaya çalışan ve Esad'ın insanlığa karşı işlediği suçlardan dolayı Batılı muhattaplarını sürekli uyaran Ankara ve Türkiye kamuoyu açısından bu rapor korkunç malumun ilanı.

Peki zamanlaması açısından kritik bir ana denk gelen Sezar'ın raporu uluslararası konjonktürü nasıl etkiler? Bunu anlamak için öncelikle raporun nereden ve nasıl çıktığına bakmak gerekiyor.

1- "Muhaliflerin girişimleri sonucunda, İngiltere'de savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen suçlar konusunda söz sahibi uluslararası hukukçular ile adli tıp ve adli fotoğraflar konusunda uzman kişilerden oluşan özel bir komisyon kuruldu. Komisyonda, Birleşmiş Milletler tarafından daha önce savaş suçu işlemiş eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç ve Sierra Leona için kurulan özel mahkemelerde görevlendirilmiş savcı ve avukatlar da yer aldı."

Söz konusu muhalifler kim? Neden İngiltere? Komisyondaki isimlerin bulunması ve biraraya gelmesini kim mümkün kıldı? İngiltere Kraliçesi'nin Danışmanını (Sir Desmond de Silva) böyle bir komisyona dahil etmek kolay olmasa gerek. Hele ki o isim Türkiye'yi yakından ilgilendiren bir soruşturmada görev almışsa...

2- Rapor neden CNN ve Guardian ile paylaşıldı? Paylaşıma kim karar verdi? Rapor Anadolu Ajansı'nın eline nasıl geçti? Ankara'nın Gezi eylemleri sırasında yaptığı yayınlarla tepkisini çeken Christiane Amanpour ve NSA sızıntıları ile Obama'yı zor durumda bırakan Guardian'ın TRT ve AA ile aynı sepete girmesi nasıl mümkün oldu?

3- Rapor neden Cenova-II görüşmeleri öncesinde sızdırıldı? İran'a BM davetinin iptal edilmesinde raporun bir rolü oldu mu?

Bunlar akla gelen ilk sorular. Bir de büyük resme dair sorular var. Charles Taylor, Slobodan Miloseviç ve hatta Naziler ile Esad ve Baas arasında kurulan bu bağ, hangi taşları yerinden oynatacak? Amerika ve Rusya arasında kurulu Suriye dengesi bozulacak mı? İran'ın sisteme entegrasyonu aksayacak mı? Ankara açısından bu rapor Rusya, İran ve Batı ile Suriye meselesi konusunda yeni bir süreci başlatabilir mi?

Raporla ilgili büyük emeği geçen de Silva'nın, belgelerin uluslararası hukuk açısından nasıl bir süreci tetikler sorusuna verdiği cevap, "manidar":

"Bütün yapabileceğimiz, mermiyi silaha sürmek. Hedef alıp, tetiği çekmek başkalarının işi".