Sonuca Yaklaşırken

'ABD-Rusya dengesi sağlandığında, Erdoğan orada olacak'

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Volkan Bozkır, Hürriyet gazetesinden Cansu Çamlıbel'e verdiği mülakatta Suriye'deki iç savaş konusunda önemli tespitlerde bulundu. Bozkır'ın tespitlerinde dikkat çekici noktaları iyibilgi olarak altını çizmek istedik.

İşte o tespitler:

- "ABD şayet ‘Irak’ta ve Afganistan’da ben Rusların silah pazarını ele geçirdim. Suriye’yi de Rusya’ya bırakayım’ derse çözüm çok kolay olacaktır. Ama eğer Amerika, ‘Neden Suriye pazarını Rusya’ya bırakayım’ derse o zaman iş karışık hale geliyor. Henüz Amerika’nın nasıl bir nihai karar alacağını kendisinin de saptadığını zannetmiyorum. Obama’nın gezisi buradaki bütün stratejinin saptanması açısından önem arz edecek. Türkiye ayağını Dışişleri Bakanı Kerry’nin ziyareti ile aşağı yukarı bir yere oturttu. Obama’nın ziyaretiyle de İsrail, Ürdün, Filistin ayaklarını yerine oturtacak. "

Bozkır'ın "Silah pazarı" vurgusu önemli. Bozkır'a göre Irak'taki silah pazarını Amerika ele geçirmiş. O halde, çok yakın bir zamanda Bağdat ve Erbil'in ayrı ayrı Moskova ile silah anlaşmaları yapması ne anlama geliyor? ABD ve Rusya arasındaki Suriye pazarlığı silah pazarı paylaşımı dışında başka hangi parametreleri içeriyor?

- "Suriye’nin çözümünde İsrail’in nasıl bir tavır alacağı çok önemli. Esad’ın kafasındaki bir B planından bahsediliyor. Suriye’yi üçe bölüyor, belki ikiye. Ama bir bölümü kendisinin etnik temizlik yaptığı ve Nusayrileri içinde bıraktığı İsrail hududuna yakın bölge. Bu Rusya’yı çok irrite etti. Rusya’yı çözüme daha yakın hale getiren bu yeni B planında çıkarlarını muhafaza edemeyeceği korkusu. Ancak Esad’ın bunu hayata geçirebilmesi için Golan Tepeleri’ni İsrail’e bir bedel olarak verme unsuru muhakkak ki vardır. O takdirde İsrail’in küçülmüş, Golan’ı kendisine vermiş, dişleri çekilmiş bir Suriye’yi tercih edeceği kesindir. Obama’nın İsrail’e ve bölgeye yapacağı gezide resmin bu tarafını tamamlayacağını düşünüyorum."

Bozkır, ABD ve Rusya arasındaki pazarlıktan bahsederken, Rusya ve İsrail arasındaki pazarlığa hiç girmiyor. Sadece kendisine Golan tepeleri bırakılmış İsrail'e yakın bir Nusayri devletinin Rusya'yı irrite ettiğini söylüyor. Belli ki bu formülde İsrail önemli bir rol oynuyor. Peki Rusya ve ABD, İsrail ile ayrı ayrı pazarlık ediyor mu? Bozkır'ın söylediklerinden, ABD'nin ettiğini görüyoruz. Rusya'nın Suriye konusunda İsrail ile anlaşabileceği noktalar neler?

- "Önemli olan Amerika’nın kafasında bu stratejiyi tamamlayıp niyetini ortaya çıkardığı anda Sayın Başbakanımızın Amerika’da olması. Belki de Amerika-Rusya dengesi oluştuğunda Türkiye’nin orada olması gerekecektir."

Bu yüzden Başbakan'ın Washington gezisinin tarihi bir türlü kesinleşmiyor olabilir mi? Yani dengenin kurulması bekleniyor...

- "Türkiye’de terörün sona erdirilmesi sürecinin kat ettiği mesafeyi göreceğiz, Suriye ve Irak’taki gelişmelerin sonucunu göreceğiz, belki İsrail-Filistin arasında yeni gelişmeler göreceğiz."