Vatikan ın Süriye Planı Haberi TRAKYA 22

Suriye'deki krizin uluslar arası politikada yol açtığı sarsıntı değerlendirilirken, Türkiye'de özellikle atlanan en önemli unsurlardan biri bölgedeki Hristiyan cemaatler. Vatikan'ın sürekli olarak Suriye'deki Hristiyanların zulme uğradığını iddia etmesi, Papa 16. Benedikt'in Lübnan ziyaretinde Suriye'ye silah gönderilmemesi gerektiğini söylemesi, Papalığın Ortadoğu'da gözden kaçırılmaması gereken rolünü de açıkça ortaya serdi. Bu konuyla ilgili son gelişme, dün iyibilgi'de de işlediğimiz, Papalığın Arapça hitabı oldu. Konuyu araştırmacı, Vatikan ve Tapınak Şövalyeleri kitabının yazarı Aytunç Altındal'a sorduk:

Vatikan'da Arapça resmi hitap dilleri arasına eklenirken; Papa, haftalık konuşmasında ilk kez Arapça dua etmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Papa'nın başı çok sıkışık. Özellikle de pedofil olaylarıyla. 4550 çocuğa tecavüz meselesi var. Şimdi bundan dolayı Papa hakkında hemen her ülkede soruşturmalar yürütülüyor, özellikle İtalya, İspanya ve Latin Amerika'da. Buna ek olarak, bir çok Arap ülkesinde Hristiyan Arap bulunmaktadır. Bunların başında da, merkezleri 1.4 milyon kişilik Grek-Melkit dediğimiz Hristiyanlar var. Bunlar Suriye Hristiyanlarıdır. Lübnan, Ürdün hatta Arjantin'de bile ikamet ederler. Suriye'deki Ortodokslar aynı zamanda Papalığa bağlılar. Yani ibadette Ortodoks ama idarede Vatikan'a bağlılar.

Papa, üç ay önce, Suriye'de Melkitler'in başı olan din adamını görevden azletti. İsmi İzidor Baktiya. Baktiya, Esad'ın çok yakınında bir isim olup, onu desteklerdi. Bu adamı Arjantin'e gönderdi ve orada hapse attırdı. Hiçbir gerekçe gösterilmeden içeri atılması Arap aleminde çok büyük infiale yol açtı. Arjantin'de homoseksüel bir papaz öldürülmüş, onun bu cinayetle bağlantılı olduğu gibi bir palavra söylendi. Adam son derece tanınmış, Arap Rönesans'ı diye bilinen olayın başlatıcılarından biri olarak bilinir. Bundan dolayıdır ki, o bölgedeki Arap Hristiyanların Papalığa karşı müthiş bir öfkesi var. Papa bunu yatıştırmak için Arapça konuşma yaptı. Bütün olay bundan ibarettir. Tamamen politik, Suriye politikasında Melkitlerin oynadığı rolden kaynaklanan bir olay. Çünkü oradaki Hristiyanlar başka dil konuşmuyorlar. Latince değil Arapça ile dini vecibelerini yerine getiriyorlar. Dolayısıyla Papa'nın girişimini Arap Hristiyanlara yönelik görmek gerekiyor, Müslümanlara değil.

Bütün mesele, 21 sene boyunca görev yapmış, halkın tanıdığı, televizyonlarda sık sık görünen, Müslümanalar ile yakın ilişkileri savunan Humus Başpiskopos'un İzidor Baktiya'nın haksız yere uzaklaştırılması ile ilgili. Enteresandır Türkiye'deki laiklik anlayışını savunan biriydi.

Anlaşılan Vatikan, kendi sebep olduğu otorite boşluğunu tekrar doldurmaya çalışıyor. Bu süreçte diğer Ortodoks ülkelerin bir müdahale çabası olur mu? Örneğin Yunanistan'ın?

Yunanistan'ın biraz gücü kuvveti yerinde olsaydı, hemen başlayabilirlerdi, ama şu an batmış halde oldukları için bir şeye karışamıyorlar.

Türkiye bir rol oynayabilir mi, Fener Rum Patrikahnesi üzerinden?

Onlar vakıflardan gelecek malı götürmek üzereler. Kalkıp da başka türlü bir işe girişmezler. Büyük paralar gelecek.

Rusya? Putin'in son dönemlerde Rus Ortodoks Kilisesi'ne büyük önem verdiğini görüyoruz. Onlar bu kartı oynarlar mı? Türkiye ile bir çekişme olabilir mi?

Demek istediğim tabii ki Putin de Ortdoks kilisesini kullanabilir. Yunanistan bugün durumu biraz kuvvetli olsa hemen karışmaya başlayabilir ama şu an mümkün değil. Fener Patrikhanesi bir şey yapar mı? Onlar da şu an vakıf mallarıyla ilgileniyorlar, dolayısıyla sesleri çıkmaz.

Papa'nın Rusya'ya girmesi yasak. Sebep de Rusya'da yürütülen Katoliszme çevirme hareketi. Ortodokslara siz aslında Katoliksiniz deyip, Ukrayna üzerinden girmeye çalıştılar. Dolayısıyla Rusya'daki patriklik de girmesini yasakladı. Gerçek Ortodoks kilisesi olarak kendisini gören Rusya Patrikhanes, Fener Rum Patrikahnesi'nin ekümeniklik ilanını da saymıyorlar. Sovyet döneminde bizzat oradaydım. Rus Ortodoks Kilisesi'nin o dönemdeki lideri, Rus Patriği 2. Aleksey ile bizzat görüştüm, yazılı olarak da aldım iddialarını. "Ne ekümenikliği, olur mu öyle şey!" dedi " (Fener Rum Patriğini kast ederek) Onu oraya tayin eden Fatih Sultan Mehmet. Bir müslümanın tayin ettiği biri, Patrik olabilir mi? Mutlaka bir Hristiyan kral tarafından oraya getirilmesi lazım. Patrikliği bile yok onun."