Patlamada cevap bekleyensorular

Türkiye'yi yasa boğan faciada kamuoyunun aklına takılan ciddi sorular var.

Neden gece yapıldı?

Türkiye’yi yasa boğan patlama akşam saat 21.15’te askerlerin mühimmat sayımı yaptığı sırada gerçekleşti. Patlamanın olduğu saat tartışmalara neden oldu. Çünkü kışlalarda askerlere gece saat 21.00 sularında “yat yoklaması” yapılıyor. Saatin bu kadar geç olması, askerlerin yorgun olduğu ya da uykusuz kalmış olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Uzmanlar, “hayati ve çok acil durum olmadıkça” cephaneliklerde gece saatlerinde tasnif yapılmadığına işaret ediyor. Sayımın akşam saatlerinde yapılması kışlada görevli komutanların usulsüz talimat verdiği iddialarını gündeme getirdi. Belirli aralıklarla kullanılmayan mühimmat, Kırıkkale’deki mühimmat fabrikasına götürülmek üzere sayımdan geçiriliyor. Bunun haricinde subayların devir teslim zamanlarında mühimmat sayımı yaptırdığı biliniyor.

İglo’lar güvenli mi?

Patlamanın yaşandığı İglo tipi cephaneliklerin yan ve arka tarafı en az 26, en fazla 33 derece eğimli olarak yapılıyor. İglo tipi depoların yan duvarları en az 30, tavanı ise en az 15 santimetrelik betondan inşa ediliyor. Depoların kapılarının en az 7 barlık basınca dayanıklı malzemeden yapılması gerekiyor. Bu tip depoların kapılarının, varsa komşu deponun kapısına bakmayacak şekilde inşa edilmesi öneriliyor. İglo tipi depolar yerüstü ve yeraltına yapılabiliyor. İglo tipi depolar askeri terminolojide, “Kubbe Cephanelik” olarak tanımlanıyor. İglo ismi de Eskimoların av sezonlarında geçici olarak kullandıkları kardan evlerden geliyor.

Pimsiz patlar mı?

Ovoid biçimli, patlayarak blast ve parça tesiri yoluyla etki gösteren piyade silahı olarak bilinen el bombaları savunma ve saldırı tipi olarak tanımlanıyor. Tahrip gücü yüksek olduğu için el bombalarının 2 aşamalı güvenlik sistemi bulunuyor. El bombalarının ilk güvenlik sistemi pim, diğeri emniyet mandalı. Pim çekildikten sonra emniyet mandalı bırakılmadığı sürece bomba patlamıyor. Yoğun bir sıcağa ya da basınca maruz kalmadığı takdirde el bombaları atılması, fırlatılması, düşmesi sırasında patlamayacak şekilde dizayn ediliyor. Atmadan önce emniyet mandalı avuç içinde serbest bırakılıyor ve mandalın fırlaması sağlanıyor. Bilinenin aksine el bombalarının kesin bir patlama süresi bulunmuyor.

Depolama doğru mu?

Askeri kaynaklara göre el bombalarının fünye ve pimleri ayrı şekilde depolanıyor. Depolamada fünyeler el bombalarının üzerine bırakılmaz. Üzerinde fünye olmayan bomba çarpma etkisiyle patlamaz. Sadece fünyeli olmayan roketler çarpma etkisiyle patlayabilir. Bu da en 130 kiloluk basınç gerektirir. El bombasının patlaması için en az 6400 derecelik bir ısı gerekir.

Sayımı kimler yapar?

Askeri kaynaklara göre mühimmat sayımlarını mevzuata ve talimatlara uygun şekilde uzman subay ve astsubaylar tarafından yapılması gerekir. Deneyimsiz ve eğitimsiz askerlere sayım yaptırılmasının risk olduğunu dikkat çekiliyor. Cephaneliğe sokulan askerlerin böylesine hassas bir sayım için eğitim alması gerekiyor.

Koşullar uygun muydu?

TSK envanterinde bulunan mühimmat, kullanıma göre özel depolarda saklanıyor. Özel güvenlik önlemleriyle korunan depolar her türlü olumsuzluğa karşı donatılıyor. Ayrıca TSK bünyesinde hangi mühimmatın, nerede olduğu konusunda çalışmalar yürütülüyor. Her mühimmata seri numarası, kafile numarası ve stok numarası veriliyor. Muhafaza edilecek silah ve mermi adedi az ise içleri uygun bir malzemeyle ateşe dayanıklı hale getirilmiş, çelikten yapılmış, özel ve sabit demir kuşaklı ve takviyeli, kilitli çelik dolap veya sandıklarda saklanıyor.

hurriyet